Vanaf 1 juli is het wettelijk verplicht om op iedere verdieping een rookmelder te hebben hangen. Ook in bestaande bouw. Voor huizen die na 2003 zijn gebouwd gold de verplichting al. Verplicht dus, bij wet. Bij het niet hebben van een rookmelder riskeert een woningeigenaar een boete van enkele honderden euro’s. Staan er straks inspecteurs op de stoep? En, wie is er eigenlijk belast met de handhaving van de rookmelderplicht?
Vanuit het hiervoor aangepaste Bouwbesluit zijn de Nederlandse gemeenten verantwoordelijk voor handhaving. In de dagelijkse praktijk zal het echter moeilijk zijn om naleving van de rookmelderplicht te controleren. Wie ziet er of iemand een rookmelder heeft hangen en of deze goed is onderhouden en überhaupt werkt? Er is geen standaard moment waarop opsporingsambtenaren op basis van gegevens of een standaardcontrole kunnen controleren of aan de verplichting is voldaan. Het is zeker niet de bedoeling dat gemeenten achter iedere voordeur in Nederland gaan kijken of er een functionerende rookmelder aanwezig is. Dat zou bovendien een te grote belasting zijn voor de gemeentelijke toezichtcapaciteit.
Gemeenten kunnen steekproefsgewijs controleren
Bovenstaande betekent overigens niet dat helemaal niemand een boete kan krijgen. Gemeenten maken zelf de keuze of zij actief op de verplichting gaan controleren, bijvoorbeeld door hier tijdens reguliere controles uitdrukkelijk naar te kijken, of door steekproeven te houden. Ook kunnen ze er voor kiezen om met name te reageren op handhavingsverzoeken van bijvoorbeeld huurders. Waar voorheen niet anders kon dan wijzen op hoe belangrijk rookmelders zijn, is er vanaf 1 juli dus een juridische basis om de aanwezigheid van rookmelders te eisen en eventueel boetes uit te schrijven bij het niet voldoen aan de verplichting.
Meer bewustzijn rond belang van rookmelders
Iedereen weet inmiddels wel dat rookmelders levens kunnen redden. De meeste mensen hebben daarom in de afgelopen jaren al rookmelders geplaatst in hun woning. Overheidscampagnes en voorlichting hebben daar ook aan bijgedragen. Het gewenste en verwachte effect van de rookmelderplicht is dat er bij mensen meer bewustzijn ontstaat over het nut van rookmelders. Dat woningeigenaars gewoon uit eigen beweging rookmelders plaatsen en vervangen. Want zeg nou zelf, je hangt toch geen rookmelder op omdat er anders een boete boven je hoofd hangt? Een rookmelder plaats je voor de veiligheid in huis. Voor de veiligheid van jezelf, je huurders of je gezin.
