In Amsterdam wordt voor het eerst buitengevelisolatie toegepast bij een pand dat is gebouwd in de beroemde stijl van de Amsterdamse School. Opdrachtgever is vereniging van eigenaren ‘De Ontdekking’. De gevel wordt voorzien van een extra laag met steenstrips. Na afronding van de werkzaamheden moet het pand er weer net zo uitzien als bij de oplevering in 1924.
De honderd woningen van De Ontdekking in de Amsterdamse Mercatorbuurt moeten worden voorbereid om de uitstoot van CO2 sterk te reduceren. Hiervoor wordt de buitengevel van deze markante woningen uit de jaren ’20 geïsoleerd. Door de slechte staat van de gevels en de grote hoeveelheid koudebruggen, lukt dit alleen met isolatie aan de buitenzijde. Hoe kun je de architectonische kwaliteit van een beschermd stadsgezicht behouden als alles wordt ingepakt?
Restauratieve aanpak
Architectenbureau KAW werd door de welstand aanbevolen als architect. De eerdere renovatie van het cultuurhistorisch waardevolle woongebouw de Bosleeuw in Bos en Lommer heeft veel inzichten opgeleverd in hoe met een dergelijke operatie kwaliteit kan worden toegevoegd. Daar waar de rationele woongebouwen uit de naoorlogse periode meestal ruimte bieden om moderne materialen toe te passen of nieuwe elementen toe te voegen, vraagt de architectuur van de Amsterdamse School volgens KAW eerder om een restauratieve aanpak.
Speurtocht en detaillering
Na grondig archiefonderzoek heeft KAW de oorspronkelijke details vertaald in technisch haalbare oplossingen. De oorspronkelijke kozijnprofielen komen terug. In verband met de luchtdichtheid worden er geen schuif, maar draai-kiep ramen toegepast. De nieuwe keramische steenstrips zijn nauwkeurig bemonsterd om zo dicht mogelijk bij het origineel te komen. Hiervoor is er bijzondere aandacht besteed aan de rijkheid van de oorspronkelijke architectuur en de diepte in het metselwerk. Bij het toepassen van steenstrips krijgen bestaande gebouwen vaak een platte en saaie gevel, die in het oog springt als ‘gerenoveerd’. Door te variëren met de dikte van zowel de steenstrips als het isolatiemateriaal kon KAW de oorspronkelijke kwaliteiten herstellen. Hiermee gaat het gebouw veel meer op in zijn omgeving. Dat dit goed werkt is te zien aan de Bosleeuw, die oogt als het originele gebouw, alleen dan gaaf en schoon.
Pilotproject met meerdere doelen
Voor de gemeente Amsterdam is deze renovatie een pilotproject. Het is geslaagd als bewoners hier comfortabel kunnen wonen, als tegelijkertijd de uitstoot van CO2 door de reductie van de energievraag sterk is teruggebracht en als is aangetoond, dat ook gevoelige architectuur op een betaalbare manier kan worden verduurzaamd.
Bij de hoofdafbeelding: Impressie van de gevel nadat deze is geïsoleerd.
