Bedrijven die actief zijn in duurzame energie-oplossingen kunnen de explosieve vraag naar zonnepanelen, omvormers, isolatiematerialen en warmtepompsystemen nauwelijks nog bijbenen. Maar liefst drie op de vier van deze bedrijven worden geconfronteerd met tekorten aan materiaal, zo blijkt uit enquête onder leden van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) en aangesloten brancheorganisaties.
Uit het onderzoek blijkt verder dat bij 85 procent van de ondervraagde bedrijven de levertijden sinds eind 2021 alleen maar zijn toegenomen. Bij ruim de helft zorgt dit voor een aantal maanden vertraging bij de levering van producten, bij een kwart van de bedrijven zelfs meer dan een half jaar. Ook het groeiende tekort aan vakmensen is een groot obstakel. Bij één op de drie bedrijven staan vacatures meer dan een half jaar open.
“Steeds meer woningeigenaren en bedrijven willen verduurzamen, maar het onderzoek laat zien dat de benodigde materialen hiervoor schaarser worden. Als gevolg van de hoge energieprijzen en de gevolgen van klimaatverandering is de transitie naar een duurzame economie cruciaal. Het is daarom zorgwekkend dat het veel bedrijven aan zowel de mensen als de middelen ontbreekt om aan de groeiende vraag naar duurzame energie-oplossingen te voldoen”, zegt Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE.
Levertijden zonnepanelen, warmtepomp en isolatie lopen sterk op
Door de hoge energieprijzen is de vraag naar zonnepanelen, warmtepompen en isolatie geëxplodeerd. Toeleveringsketens kunnen deze enorme vraag op korte termijn niet aan”, zegt Albert Jan Swart, Sector Econoom Industrie, Transport en Logistiek bij ABN AMRO. “De levertijden van producten die nodig zijn om energie te besparen zijn sinds eind 2021 sterk opgelopen, terwijl we zien dat andere toeleveringsketens zich herstellen. Zo lopen levertijden van elektronica geleidelijk terug, terwijl het tekort aan zonnepanelen en omvormers is toegenomen. Gezien de verder gestegen energieprijzen zijn kortere levertijden voor bedrijven in duurzame energie voorlopig niet te verwachten.”
Hergebruik van materialen op termijn een oplossing
Veel bedrijven werken intussen aan alternatieven, bijvoorbeeld door meer in Europa te produceren en door up-cycling van grondstoffen uit oude batterijen en zonnepanelen. Wereldwijde productieketens kunnen echter helaas niet per ommegaande voorzien in de huidige, extreme stijging van de vraag.
Bedrijven in de duurzame energiesector beschouwen vooral de productie van materialen in eigen land of Europa als oplossing voor de huidige tekorten. Daarnaast kan innovatie bijdragen aan het verminderen van de afhankelijkheid van levering vanuit het buitenland. Bijna de helft van de ondervraagde bedrijven benadrukt het belang van een eenduidig Europees beleid, zodat er een gelijkwaardig speelveld ontstaat. Ook kan een betere samenwerking tussen bedrijven effectief zijn om te voorkomen dat zij materialen gaan hamsteren.
Bij de hoofdafbeelding: Het kan tegenwoordig in veel gevallen na een orderbevestiging nog maanden duren voordat zonnepanelen uiteindelijk geïnstalleerd worden.
