Op initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Aannemersfederatie Nederland, Vereniging van Waterbouwers, WoningBouwersNL, FNV Bouwen & Wonen en CNV Vakmensen is ‘Bouwspraak’ ontwikkeld. Een set van 27 eenvoudige hand- en armgebaren waarmee iedereen op de bouwplaats elkaar kan waarschuwen voor gevaar. Zowel direct gevaar (stop nu) als indirect gevaar (je draagt geen gehoorbescherming).
Communicatie is van groot belang wanneer het om veiligheid in de bouw gaat. Enerzijds is dit de statische communicatie. Hiermee waarschuwen bijvoorbeeld borden voor explosiegevaar en afzetlinten voor gevaarlijk gebied. Daarnaast zijn er de meer dynamische, acute waarschuwingen waarmee collega’s elkaar duidelijk willen maken dat ze op dat moment direct moeten handelen om een incident te voorkomen. Ga achteruit! Of: stop!
Bouwspraak is een soort gebarentaal
Omdat het op bouwplaatsen vaak lawaaiig en stoffig is maar ook omdat er verschillende mensen rondlopen die niet allemaal dezelfde taal spreken, is ‘Bouwspraak’ ontwikkeld. Een soort gebarentaal die 27 hand- en armgebaren omvat. Er zijn verschillende hoofdcategorieën gedefinieerd: waarschuwingsgebaren, actiegebaren en beschermingsmiddelen. Een vierde categorie vormen de waarschuwingsborden die uiteenlopende gevaren in (bekende) symbolen omschrijven. Bijvoorbeeld: corrosieve stoffen of brandbare stoffen.
Deze gebaren en borden zorgen ervoor dat er een duidelijke veiligheidscommunicatie mogelijk is. Geen geschreeuw meer, geen gebaren die voor verschillende interpretaties vatbaar zijn (ik bedoelde dat je geen helm op had, niet dat je gek bent) en geen extra gevaar voor buitenlandse medewerkers die geen Nederlands verstaan.
Afbeelding: Het gebaar 'bel 112 voor de brandweer!' (foto: Bouwspraak)
Een nieuwe taal leren met Bouwspraak Bijspijkerspel
Een taal werkt echter alleen wanneer iedereen de woorden en regels kent. Om die reden is er het ‘Bouwspraak Bijspijkerspel’ ontwikkeld. Hierbij worden de verschillende hand- en armgebaren én de borden geleerd door middel van het beantwoorden van vragen.
In eerste instantie kunnen mensen op de bouwspraak website per categorie oefenen door de gebaren te bekijken, de teksten te lezen die uitleg geven of de instructievideo’s te bekijken. Vervolgens kunnen ze hun kennis testen via het beantwoorden van meerkeuze vragen. Per categorie worden tien vragen gesteld met elk drie mogelijke antwoorden. Aan het einde wordt een score bepaald.
Daarnaast is echter ook een wedstrijdelement ingebouwd. Spelers moeten daarbij in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk vragen goed beantwoorden. De speler ziet een bord of een animatie waarin een gebaar wordt voorgedaan. Hierna verschijnen drie antwoorden waarvan zo snel mogelijk de juiste moet worden aangeklikt. Uiteraard wint degene die het snelste de meeste vragen goed beantwoordt. Het spel is een jaar lang te spelen en levert per week, kwartaal en jaar verschillende winnaars op. Zie ook: www.bouwspraak.nl
