Het aantal bedrijven in de bouw is in de afgelopen tien jaar enorm gestegen van zo’n 160.000 naar ruim 280.000. Dit komt voornamelijk door de forse stijging van het aantal ZZP’ers. Voor het eerst in twee jaar is er nu sprake van een lagere groei van het aantal starters in de bouw; 4 procent minder in het tweede kwartaal van 2023 in vergelijking tot dezelfde periode een jaar eerder. Het aantal stoppende bedrijven steeg met 15 procent. Het betreft voornamelijk zzp’ers. Dat blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel.
‘Stagnatie bouwproductie is tijdelijk’
“De bouwproductie stagneert, vooral in de nieuwbouw van woningen, door onder andere de hoge rentes en stikstofregels. Deze stagnatie is tijdelijk en zorgt ervoor dat bouwbedrijven ervoor kiezen om hun eigen personeel te behouden en minder gebruik te maken van flexibele krachten, waaronder ZZP’ers”, zegt Jaap van de Burgt, beleidsadviseur arbeidsmarkt & sociale zaken bij de vereniging van bouw- en infrabedrijven Bouwend Nederland. “We verwachten dat op middellange termijn de werkgelegenheid, in lijn met de bouwproductie, weer aantrekt. Hiermee zal ook het aantal ZZP’ers in deze sector weer stijgen.”
Aandeel ZZP’ers is hoog
Het aandeel ZZP’ers in de bouw is nog steeds erg hoog: op 1 juli 2023 was 78 procent van de bedrijven in de bouwsector ZZP’er. Alleen in de sectoren Overig (86 procent, voornamelijk onderwijs, zoals studiebegeleiding, sport- en recreatie onderwijs, bedrijfsopleiding, kunstzinnige vorming en auto- en motorrijscholen), Persoonlijke dienstverlening (85 procent) en Cultuur, sport en recreatie (83%) is dat aandeel ZZP’ers hoger.
Geografisch gezien is het opvallend dat er in Nederland als geheel een minder sterke groei in het aantal starters in de bouw is, maar dat er in de noordelijke provincies en in Zeeland juist een forse toename is. Groningen +39 procent, Friesland +33 procent, Drenthe +29 procent, Zeeland +23 procent.
Energietransitie en glasvezel bepalend voor groei
Het lijkt erop dat de energietransitie en de aanleg van glasvezel en stroomnetten bepalend zijn voor de groei die er toch wel binnen de sector plaatsvindt. De sterkste toenames van het aantal starters in de bouwsector is te vinden in de installatiebranche: Elektronische bouwinstallatie (+49 procent, 1.124 starters, tot een totaal van 20.445 op 1 juli 2023), Leggen van elektriciteits- en telecommunicatiekabels (+17 procent, 516 starters, tot een totaal van 6.402 op 1 juli 2023), Installatie van verwarmings- en luchtbehandelingsapparatuur (+22 procent, 272 starters, tot een totaal van 7.462 op 1 juli 2023).
“In de subsectoren ‘energie’ en ‘ondergrondse kabels en leidingen’ is veel werk. Hier spelen minder obstakels dan in bijvoorbeeld de woningbouw, zoals met name stikstofproblematiek, hypotheekrente en vergunningverlening”, zegt Van de Burgt.
